یک نهاد دولتی آمریکایی که در پی دستیابی به پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه سلامت است پژوهشگری را به خدمت گرفته است که طرحی بنیادی برای شکست مرگ دارد.

به گزارش ام‌آی‌تی تکنالوجی ریویو (MIT Technology Review)، ژان هربرت که به‌تازگی به استخدام «اداره پروژه‌های پیشرفته سلامت» (ARPAH) درآمده که زیرمجموعه وزارت بهداشت و خدمات انسانی آمریکا است، عقیده دارد با تعویض تمام اعضای بدن، حتی مغز، می‌شود بر پیری و مرگ غلبه کرد.

این پژوهشگر ۵۸ ساله قرار است هدایت یک طرح ابتکاری عظیم جدید در زمینه «جایگزینی بافت‌های عملکردی مغز» را بر عهده بگیرد، که در واقع افزودن بافت‌ جوان به مغز افراد است.

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، این اداره را در سال ۲۰۲۲ در وزارت بهداشت ایجاد کرد و هدف این نهاد را تلاش برای «نوآوری‌ ضروری و جسورانه» با پتانسیلی تحول‌آفرین خواند.

ایده نوسازی مغز می‌تواند در درمان بیماران آسیب‌دیده از سکته مغزی کاربرد داشته باشد که بخش‌هایی از مغزشان از کار می‌افتد. اما هربرت، که فارغ‌التحصیل زیست‌شناسی از دانشکده پزشکی آلبرت اینشتین است، می‌گوید تعویض کامل مغز، همراه سایر اندام‌های بدن، تنها راه محتمل برای اجتناب از مرگ در اثر کهولت است.

این ایده با توجه به امکان پیوند کبد، تعویض لگن، وجود قرنیه مصنوعی و دریچه‌های قلب جایگزین تا حدی پذیرفتنی به نظر می‌رسد. اما چالش‌برانگیزترین بخش مغز است. مغز نیز مانند سایر اعضای بدن پیر و در سالمندی به میزان قابل‌ملاحظه‌ای کوچک می‌شود. اما نمی‌شود مغز را تعویض کرد، زیرا مغز در واقع خود شمایید با تمام خاطرات.

هربرت در حال بررسی روش‌هایی است تا بتوان مغز را با افزودن قسمت‌هایی از بافت جوانی که در آزمایشگاه تولید می‌شود به‌تدریج تعویض کرد. این فرایند باید چنان آهسته و مرحله‌به‌مرحله صورت بگیرد که مغز بتواند تطبیق پیدا کند و خاطرات و هویت شخصی را بازیابی و جابه‌جا کند.

این پژوهشگر در حال انجام آزمایش‌های اولیه روی موش‌ها است و بخش‌های کوچکی از مغز آن‌‌ها را برداشته است و محلول‌هایی از سلول‌های جنینی را تزریق می‌کند. این گامی به سمت اثبات این موضوع است که آیا چنین بافت جوانی می‌تواند زنده بماند و وظایف مهم را بر عهده بگیرد یا خیر.

به گفته هربرت، او پیشنهاد پروژه‌ای ۱۱۰ میلیون دلاری به اداره پروژه‌های پیشرفته سلامت داده است تا ایده‌هایش را روی میمون‌ها و سایر حیوانات اثبات کند و دولت آمریکا پذیرفته است. این اداره تایید کرد که هربرت را به‌عنوان مدیر این برنامه پژوهشی استخدام کرده است.

از دیگر برنامه‌های توسعه فناوری این اداره می‌توان به پروژه انجام آزمایش‌های سرطان در خانه و درمان نابینایی با پیوند چشم اشاره کرد.

جاستین ربو، دانشمند و کارآفرین در حوزه طول عمر، می‌گوید اگر پروژه هربرت عملی شود، فقط به بحث پیری محدود نمی‌شود و برای انواع بیماری‌های زوال عصبی مفید خواهد بود.

هربرت می‌گوید دلیل اینکه داروها هرگز نمی‌توانند روند پیری را متوقف کنند این است که زمان بر تمام اندام‌ها و سلول‌ها تاثیر می‌گذارد و حتی موادی مانند الاستین، یکی از چسب‌های مولکولی که اندام‌های بدن را کنار هم نگه می‌دارد، را تضعیف می‌کند. بنابراین، حتی اگر ژن‌درمانی بتواند دی‌ان‌ای داخل سلول‌ها را جوان کند، بشر همچنان محکوم به فنا است زیرا چارچوب اطراف در حال فروپاشی است.

یکی از سازمان‌های حامی ایده هربرت «انجمن زیست‌فناوری طول عمر» است که در حال پژوهش روی افزایش عمر از طریق «پیوند بدن» است که به‌معنای پیوند سر روی بدن‌های انسانی آزمایشگاهی است که بدون مغز کشت شده‌اند.

چنین اقدامی نیازمند فناوری‌هایی است که هنوز وجود ندارند، از جمله راهی برای اتصال سر پیوندی به نخاع. با وجود این، انجمن زیست‌فناوری طول عمر «تعویض و جایگزینی» را محتمل‌ترین راه برای غلبه بر مرگ می‌داند و مدعی است که این روش فقط به ۱۰ سال فرصت و ۳.۶ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد تا به مرحله اثبات برسد.

تمرکز کار علمی هربرت روی نئوکورتکس (نوقشر) است، بخش بیرونی مغز که شبیه توده‌ای از رشته‌های فوق‌العاده ضخیم به نظر می‌رسد و بیشتر حواس، استدلال، و حافظه در این بخش قرار دارد.

هربرت به دو دلیل معتقد است که نئوکورتکس را می‌توان به‌تدریج تعویض کرد. شاهد اول این مدعا تومورهای مغزی خوش‌خیم است که چون بسیار آهسته رشد می‌کنند، مغز بیمار می‌تواند تطبیق پیدا کند و خاطرات را به جایی دیگر در مغز منتقل کند و رفتار و گفتار بیمار پس از برداشتن تومور تغییر قابل‌توجهی پیدا نمی‌کند. بنابراین، به‌عقیده هربرت، تعویض تدریجی نئوکورتکس ممکن است بدون اینکه اطلاعات رمزگذاری‌شده مانند هویت شخصی فرد از بین برود.

هربرت می‌گوید دلیل دوم امیدواری‌اش این است که آزمایش‌ها نشان می‌دهند سلول‌های مرحله جنینی می‌توانند در مغز بزرگسال زنده بمانند و حتی کار کنند.  به‌عنوان مثال، آزمایش‌های پزشکی نشان می‌دهند که سلول‌های عصبی جوان می‌توانند با مغز افراد مبتلا به صرع ادغام شوند تا حملات صرع متوقف شود.

هربرت برای طراحی و تولید قسمت‌های جوان نئوکورتکش مشغول بررسی مغز جنین‌های ۵ تا ۸ هفته‌ای سقط‌‌شده انسان است. او نوع، تعداد و محل قرارگیری سلول‌های موجود را بررسی می‌کند تا ساختارهای مشابهی در آزمایشگاه تولید کند.

او، که برای اثبات ایده‌اش بودجه بزرگی در اختیار خواهد داشت، می‌گوید: «می‌دانید، ما چند قدم با معکوس‌سازی روند پیری فاصله داریم. باید بگویم چند قدم بزرگ.»